Πρόλογος

Δεν είναι μόνο η ανατένιση του ουρανού, που συγκινεί τους ρομαντικούς και φυσιολάτρες. Κάτω, στη γη, υπάρχουν ανεκτίμητα ‘αστέρια’, που με την αύρα τους και τους τρόπους, που μόνο η φύση ξέρει, φροντίζουν αθόρυβα για τη συνέχιση της ζωής. Το νερό προσδίδει μαγεία, εμπνέει και τρέφει. Είναι μια πηγή ζωής. Οι ωκεανοί, οι θάλασσες, οι λίμνες και τα ποτάμια είναι φυσικοί θησαυροί που, πέρα από τις συναρπαστικές ομορφιές που μας χαρίζουν, είναι και ο χώρος ζωής για πολλά από τα είδη της πανίδας και της χλωρίδας του πλανήτη μας. Και φυσικά και για τον άνθρωπο!

Τα ποτάμια είναι μαγικοί υγροί δρόμοι που ταξιδεύουν πάντα μπροστά και ‘πίσω δε γυρίζουν’, δημιουργώντας στο πέρασμά τους χιλιάδες όμορφες εικόνες από τους θησαυρούς της φύσης. Και καμιά απ` αυτές δεν είναι ίδια με την άλλη. Γιατί τα ποτάμια κρύβουν ‘χίλια πρόσωπα και μορφές’ κυλώντας κάποτε ορμητικά και βρυχώμενα κι άλλες φορές, πάλι, ήρεμα και νωχελικά χαρίζοντας δροσιά και ζωή απ` όποια μέρη περνούν. Κι ο άνθρωπος κοντά τους ξεχνάει πολλές φορές τις σκοτούρες της ζωής, άλλοτε ρεμβάζοντας απλώς και κοιτώντας τα να κυλούν κι άλλοτε ταξιδεύοντας μέσα σ` αυτά ή περπατώντας στις όχθες τους.

Η χώρα μας είναι προικισμένη με πολλά ποτάμια, χείμαρρους και ρυάκια. Ο νομός μας δεν έχει μεγάλα ποτάμια. Τον χαρακτηρίζουν κυρίως οι ορμητικοί χείμαρροι και οι βαθιές ρεματιές που ζωντανεύουν, κυρίως, σε περιόδους μεγάλων βροχοπτώσεων. Ο μεγαλύτερος και σημαντικότερος υδάτινος πόρος είναι ο ποταμός Χαβρίας, το ποτάμι της Ορμύλιας, που η λεκάνη απορροής του καλύπτει το κεντρικό και ανατολικό τμήμα του νομού Χαλκιδικής.

Ο Χαβρίας, καθώς είναι μέρος της καθημερινής ζωής των κατοίκων που ζουν δίπλα του, αποτελεί ενδιαφέρουσα πρόταση για έρευνα των δραστηριοτήτων που αναπτύχθηκαν και αναπτύσσονται από τους κατοίκους της περιοχής όσον αφορά επαγγελματικές δραστηριότητες που έχουν σχέση με την παραγωγή αγαθών, την αναψυχή, την αγροτουριστική ανάπτυξη ή άλλες οικονομικές δραστηριότητες. Έτσι θεωρήσαμε πως η συμμετοχή μας στο τοπικό θεματικό δίκτυο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ‘Χαβρίας, το ποτάμι που μας ενώνει’ με τη θεματική ενότητα ‘Ποτάμι και άνθρωπος – Χαβρίας, το ποτάμι της Ορμύλιας και ανθρώπινες δραστηριότητες’ μπορεί να βοηθήσει στην ανάδειξη του σημαντικού αυτού υδάτινου πόρου, του οποίου ένα μικρό τμήμα του διέρχεται από το Δημοτικό Διαμέρισμα Μεταγγιτσίου του Δήμου Σιθωνίας. Ακόμα, βέβαια, ένα άλλο κριτήριο για τη συμμετοχή μας στο τοπικό θεματικό δίκτυο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ήταν η συνεργασία με άλλα σχολεία της περιοχής για επικοινωνία και ανταλλαγή απόψεων πάνω σε περιβαλλοντικά θέματα.

Βασικοί στόχοι του προγράμματός μας ήταν, αφενός μεν η άντληση γνώσης των στοιχείων και λειτουργιών της φύση και η διάχυση της γνώσης αυτής στην κοινωνία με ό,τι αυτό συνεπάγεται, αφετέρου δε η διαφύλαξη, η βελτίωση και η ενεργή προστασία του τοπίου, των φυσικών πόρων και των οικοσυστημάτων της περιοχής μας. Άλλοι στόχοι του προγράμματος ήταν η ευαισθητοποίηση των μαθητών πάνω σε θέματα που αφορούν τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, η χρησιμοποίηση των γνώσεων και των εμπειριών τους στο να επιλέγουν στάσεις και τρόπο ζωής λαμβάνοντας υπόψη την οικολογική ισορροπία αλλά και η συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και τους φορείς της περιοχής για υλοποίηση των προτάσεων που προέκυψαν κατά τη διάρκεια πραγματοποίησης του προγράμματος.

Πιστεύουμε πως με την εργασία μας αυτή και τη συμμετοχή μας στο τοπικό θεματικό δίκτυο Π.Ε. « Χαβρίας, το ποτάμι που μας ενώνει » συμβάλλουμε, κατά το μέτρο των δυνατοτήτων μας, στην ανάδειξη του οικοσυστήματος και των προβλημάτων του Χαβρία στην περιοχή μελέτης μας, αλλά και στη διαμόρφωση ‘υπεύθυνης περιβαλλοντικής συμπεριφοράς’ των μαθητών, των συμπολιτών μας και, γιατί όχι, και των υπεύθυνων φορέων που έχουν και την κύρια ευθύνη για τη διαχείρισή του.