Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 2011

Άλλες μορφές διαχείρισης της λεκάνης απορροής και του εδάφους.

          Από το ποτάμι οι κάτοικοι  της περιοχής δε χρησιμοποιούν μόνο το νερό του. Υπάρχουν τόσα αγαθά που μπορεί να τους προσφέρει. Όμως η υπερβολική εκμετάλλευσή του οδηγεί στην αλλοίωση και την καταστροφή του φυσικού του περιβάλλοντος. Έτσι χάνεται εκείνη η ισορροπημένη σχέση μεταξύ ανθρώπου και φύσης. Μια τέτοια υπερεκμετάλλευση φαίνεται να υφίσταται το ποτάμι με την ανεξέλεγκτη αμμοληψία. Τα τελευταία χρόνια από πολλά  σημεία του Χαβρία γίνεται αμμοληψία χωρίς καμιά άδεια, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που έχουν βγει στην επιφάνεια οι ρίζες των μεγάλων δέντρων που φυτρώνουν στην κοίτη του. Τόσα χρόνια δε κινδύνευσαν από τα στοιχεία της φύσης να πέσουν και τώρα μοιάζουν μισογκρεμισμένα από τις παρεμβάσεις του ανθρώπου στο περιβάλλον τους. Και όμως η άμμος ήταν αρκετή που θα έλεγες πως με μια καλύτερη διαχείριση και αμμοληψία μπορεί να γινόταν και το περιβάλλον να μη καταστρέφονταν. Όμως φαίνεται πως η καταστροφή πάει να γίνει ανεπανόρθωτη.

          Μια άλλη αγαπημένη ασχολία πολλών κατοίκων είναι το κυνήγι. Πολλά είδη κυνηγιού φωλιάζουν στην περιοχή και είναι περιζήτητα για τους κυνηγούς. Κατά τις διάφορες κυνηγητικές περιόδους μπορεί ο κυνηγό να βρει εδώ πάπιες, κύκνους, χήνες αλλά και μπεκάτσες ή κοτσύφια που ήταν περιζήτητος μεζές στην περιοχή πριν ενσκήψει ο θόρυβος με τη γρίπη των πτηνών. Παλιότερα οι άνθρωποι κυνηγούσαν εδώ και πέρδικες καθώς άλλα μεταναστευτικά πουλιά που έβρισκαν καταφύγιο στο ποτάμι για την τροφή τους. Ακόμα υπάρχουν στην περιοχή γύρω από το ποτάμι και αρκετοί λαγοί, προσφιλές θήραμα των κυνηγών.

          Η ευρύτερη περιοχή του ‘Μύλου’ φημίζεται και για τα νόστιμα σαλιγκάρια της. Αυτό το είδος που υπάρχει είναι μικρά, ψιλά και πολύ νόστιμα. Βγαίνουν τις περισσότερες φορές μετά από βροχή, στο τέλος του καλοκαιριού ή στις πρώτες μέρες του Σεπτέμβρη και οι κάτοικοι σπεύδουν να τα μαζέψουν από πολύ νωρίς το πρωί. Στο Μεταγγίτσι τα μαγειρεύουν   συνήθως με σπιτικό τραχανά.

          Από τη σπάνια χλωρίδα που ευδοκιμεί σ` αυτόν τον τόπο γύρω από το ποτάμι, πρέπει να ξεχωρίσουμε μια ποικιλία αρωματικών φυτών και βοτάνων τα οποία ανέκαθεν από τα παλιά χρόνια οι κάτοικοι τα ξεχώριζαν και τα προτιμούσαν για τις θεραπευτικές και όχι μόνο ιδιότητές τους. Στην εποχή μας, μάλιστα, ξαναγίνονται δημοφιλή καθώς οι πρόσφατες στατιστικές δείχνουν πως όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν τη θεραπεία των παθήσεών τους αλλά και τη γεύση στα φαγητά τους στη φύση. Έτσι μπορεί να βρει κανείς κοντά ή γύρω από το ποτάμι νοστιμότατη ρίγανη, φασκόμηλο, μέντα (φλισκούνι) και τσάι του βουνού για τα ροφήματά του αλλά και άλλα με θεραπευτικές ιδιότητες, όπως τσουκνίδα, μελισσόχορτο (μελισσοβότανο), βαλεριάνα, θυμάρι, δεντρολίβανο, δάφνες, ιτιές κ.ά. Πολλά απ` αυτά τα συλλέγουν οι κάτοικοι της περιοχής για δικιά τους χρήση.

         Σε αρκετά σημεία του ποταμού στις γύρω απ` αυτόν δασικές εκτάσεις έχουν γίνει από παλιά εκτεταμένες εκχερσώσεις, κυρίως από ιδιοκτήτες γειτονικών κτημάτων, με στόχο το μεγάλωμα των ιδιοκτησιών τους με αποτέλεσμα αρκετές φορές την αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος, αλλοίωση που ενισχύεται και από την αδιάκριτη υλοτόμηση που γίνεται στις όχθες του ή σε κάποια ακτίνα γύρω απ` αυτόν. Βέβαια εκείνο που είναι όχι απλώς κατακριτέο αλλά και εγκληματικό είναι η εναπόθεση στις όχθες του από ιδιώτες κάθε μορφής σκουπιδιών και στερεών αποβλήτων που επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο σήμερα τη μόλυνση του ήδη επιβαρημένου ποταμού.


           Είναι χαρακτηριστικό, πάντως, πως τα τελευταία χρόνια, συγκριτικά με παλιότερα, οι δραστηριότητες των κατοίκων γύρω από το ποτάμι έχουν περιοριστεί πάρα πολύ, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που τα σημερινά παιδιά πολύ λίγο γνωρίζουν αυτή την περιοχή του τόπου τους και ακόμα λιγότερο την ιστορία της. Αλλά και γεωργικές ασχολίες των κατοίκων που κάποτε εξαρτιόνταν αποκλειστικά από το ποτάμι έχουν κι` αυτές μειωθεί αρκετά και αφορούν, κυρίως, κάποια κηπευτικά που καλλιεργούνται εκεί. Έτσι με τα χρόνια το ποτάμι, που αποτελούσε για την περιοχή το πιο ζωντανό στοιχείο της, χάνει τη δυναμική του στο χώρο αυτό και η ιστορία του ξεθωριάζει, μένοντας μόνο στη μνήμη των παλιότερων που είχαν την τύχη να συνδέσουν πολλές στιγμές της ζωής τους και των δραστηριοτήτων τους μ` αυτό.  Αυτές οι μνήμες αποτέλεσαν και για την έρευνά μας τις κυριότερες πηγές για τη συγκέντρωση του απαραίτητου υλικού που αφορά την ιστορία του ποταμού και τις δραστηριότητες που ανέπτυξαν οι κάτοικοι της περιοχής γύρω απ` αυτό κατά το πρόσφατο παρελθόν αλλά και σήμερα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου